Wat zijn de komende jaren de urgente opgaven voor de thema’s cultureel erfgoed, ruimtelijke kwaliteit en cultuurlandschap in de verschillende provincies? De grote transitieopgaven in Nederland vragen meer ruimte dan er beschikbaar is. We moeten keuzes maken en functies combineren. Wat zijn de opgaven in het domein landschap, erfgoed en ruimtelijke kwaliteit en waar moeten we energie op inzetten binnen dit domein?
Maatschappelijke opgave
De Nationale Omgevingsvisie (NOVI) is de langetermijnvisie van het Rijk op de toekomstige inrichting en ontwikkeling van de leefomgeving in Nederland. Binnen de NOVI wordt ingezet op interbestuurlijke samenwerking. Dit krijgt onder andere vorm in vijf omgevingsagenda’s, NOVI gebieden en Rijksprogramma’s op het gebied van leefomgeving. Het Ministerie van OCW wil nagaan hoe het zich strategisch en inhoudelijk kan opstellen in deze trajecten.
Het doel van de Omgevingsagenda is om als overheden samen gebiedsgericht (dus met het gebied als uitgangspunt) uitwerking te geven aan de gedeelde ambities en opgaven. Nieuw is dat de volledige scope voor de fysieke leefomgeving hierin wordt meegenomen. Dus inclusief bijvoorbeeld de energietransistie, woningbouwopgave, waterveiligheid, natuur en cultureel erfgoed.
Vraag aan Land-iD
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de directie Erfgoed en Kunsten van OCW hebben Land-iD de opdracht verleend om inzicht te geven in de opgaven op het gebied van cultureel erfgoed, ruimtelijke kwaliteit en landschap die relevant zijn voor de rijk-regiosamenwerking.
Onze aanpak
Om inzicht te krijgen in de relevante rijk-regio opgaven voor de thema’s cultureel erfgoed, ruimtelijke kwaliteit en landschap en vanuit het NOVI perspectief is voor iedere provincie een QuickScan uitgevoerd. Doel is om inzicht en meer grip te krijgen op de gewenste en noodzakelijke inbedding van deze thema’s in rijk-regiotrajecten als de omgevingsagenda’s en NOVI gebieden.
‘Erfgoed en cultuurhistorie zouden eerder in het proces naar voren kunnen komen en daarmee als vliegwiel kunnen fungeren.’
Resultaat
Het resultaat bestaat uit een ordening van ingebrachte relevante opgaven. De opgaven zijn verbeeld op kaarten en verwoord in bondige teksten. Op basis van deze QuickScan is per provincie beter zichtbaar wat opgaven zijn en kan OCW de afweging maken op welke opgaven wordt ingezet.
Een belangrijke conclusie uit de Quickscan is dat erfgoed, ruimtelijke kwaliteit en landschap een vast onderdeel zijn van de beleidsontwikkelingen in de fysieke leefomgeving. In de Nationale Omgevingsvisie en de provinciale omgevingsvisies wordt deze verbinding voortdurend gelegd. Het is nu voor de sector erfgoed, ruimtelijke kwaliteit en landschap de opgave om deze verbindingen verder vorm te geven bij de uitwerking en uitvoering van het gemeentelijke, provinciale en landelijke beleid voor de leefomgeving.
Voor een goede inbedding is het belangrijk om vanuit de verschillende overheidslagen aan te sluiten bij de interbestuurlijke tafels van de verschillende trajecten. De resultaten van de QuickScan zijn uitgewisseld met alle deelnemers, en OCW neemt de resultaten mee bij de voorbereiding voor de rijk-regiotrajecten en in de gesprekken met de andere ministeries.
Meer weten over dit project?
Loes van der Vegt
Marloes Bijlsma
