Een watersysteem kan alleen klimaatrobuust worden als tegelijk op grote schaal het landgebruik verandert. Van reguliere naar beekdal-landbouw en natuur. Deze transitie gebeurt niet op de tekentafel, maar mét de landgoederen en agrarische sector. Land-iD faciliteert dit proces op inhoud en strategie.
Maatschappelijke opgave
De Achterhoek staat voor de opgave om een klimaatrobuust watersysteem te ontwerpen in een toekomstbestendig gebied met een rendabele agrarische- en vrijetijdseconomie. De landgoederenzone langs de Baakse Beek kampt al decennia met verdroging. Natuur- en erfgoedwaarden staan onder druk. De extreem droge zomers van 2018 en 2019 lieten zien dat ook de landbouw onder de droogte lijdt. Tijd voor structurele oplossingen, vonden gemeente, provincie, landgoedeigenaren en LTO.
Vraag aan Land-iD
Waterschap Rijn en IJssel vroeg Land-iD een integrale ruimtelijke visie te ontwikkelen waarin doelstellingen voor land- en waternatuur, landbouw en erfgoed aan elkaar verbonden zijn. En om deze visie in een gebiedsproces stap voor stap samen naar realisatie ervan te brengen.
Onze aanpak
De strategie van onze aanpak was ‘van buiten naar binnen werken’. Samen met het projectteam zijn we gestart met het ophalen van de problemen en ambities van grondeigenaren en -gebruikers. Zo ontstond een gedeeld beeld van de opgave waar we samen aan wilden werken. Vervolgens hebben we samen met water-, bodem- en natuurdeskundigen bouwstenen ontwikkeld en besproken met gebiedspartners. Bouwstenen voor een visie met inspirerende kaartbeelden en een heldere toelichting op de gemaakte keuzes.
Resultaat
Het wenkende toekomstperspectief en de integrale, politiek genuanceerde teksten maakten het mogelijk dat bestuurders van waterschap, gemeente en provincie een intentieverklaring opstelden. Met de ondertekening hiervan in juli 2019 is de eerste stap gezet richting een uitvoeringsprogramma voor het realiseren van een klimaatrobuust watersysteem in een toekomstbestendig gebied. In 2019-2020 werden de eerste inrichtingsplannen opgesteld. Streven: 2021 schop in de grond.
Projectmanagement
Sinds november 2017 levert Land-iD de projectmanager voor dit gebiedsproces, in de persoon van Astrid Stokman. In gemiddeld twee dagen per week heeft zij, eerst voor de verkenning en later voor de planuitwerking de opdracht gedefinieerd, het plan van aanpak geschreven en de projectorganisatie opgetuigd. Haar focus ligt nu op de interbestuurlijke samenwerking en het blijven uitdragen van de vernieuwende aanpak.
‘Astrid leest het spel, vormt, regisseert, stuurt het team en levert resultaat.’ Leon Ruesen, ambtelijk opdrachtgever Waterschap Rijn en IJssel
Erkenning
Inmiddels zijn er verschillende landgoederen in uitvoering, onder andere Wientjesvoort en ’t Medler. Als erkenning voor nu al behaalde resultaten kreeg het project op 19 december 2022 de Gelderse Prijs Ruimtelijke Kwaliteit. Deze prijs wordt tweejaarlijks uitgereikt door de provincie Gelderland. Zo moedigt de provincie projecten aan die bijdragen aan een slimmer en mooier ingericht Gelderland. Het juryrapport is lovend over de aanpak: “In het project is te zien dat noodzaak en ruimtelijke kwaliteit hand in hand gaan en dat forse ambities realiseerbaar zijn als keuzes worden vertaald naar belanghebbenden.”
Meer weten over dit project?
Astrid Stokman
Loes van der Vegt
