Werkveld

  • Erfgoed

OpdrachtgeverRijkswaterstaat

Samenwerking-

Periode2022

Handreiking ruimtelijke inpassing gebouwd erfgoed

Bij het werken aan en rond cultuurhistorisch waardevolle bouwwerken in beheer van Rijkswaterstaat spelen diverse opgaven. Bij het werken aan deze opgaven komen ontstaan bij de regionale dienstonderdelen regelmatig vragen over het goed beheren en onderhouden van deze historische bouwwerken en de directe omgeving hiervan. Hoewel het Kader Monumenten sturing geeft voor de omgang met het historische bouwwerk zelf, ontbrak nog een dergelijke handreiking voor de omgang met de buitenruimte rond deze bouwwerken.

Goed omgaan met erfgoed

Het belang van een goede omgang met onze historische bouwwerken en de omgeving hiervan wordt in diverse beleidsstukken benadrukt. In de Erfgoedwet is opgenomen dat de omgeving onlosmakelijk verbonden is met de erfgoedwaarden en dat deze in beginsel niet aangetast mogen worden. In de NOVI wordt het belang van erfgoed als identiteitsdrager benoemd in één van de 3 leidende afwegingsprincipes. Door de komst van de Omgevingswet, ten slotte, zal Rijkswaterstaat vaker een andere rol aannemen en zich als gebiedspartner opstellen. In dat licht is een duidelijke aanpak voor de omgang met de omgeving van historische bouwwerken zeer waardevol.

Ontwikkelen van een handreiking

Rijkswaterstaat heeft Land-iD daarom gevraagd een handreiking te ontwikkelen. Deze handreiking biedt de regionale dienstonderdelen een gestructureerde aanpak en helpt Rijkswaterstaat om te komen tot een weloverwogen en onderbouwde afweging voor te nemen maatregelen in de omgeving van gebouwd erfgoed. Dit draagt bij aan een soepeler proces en zorgt dat ingrepen voor de omgeving begrijpelijk en navolgbaar zijn. Door verrommeling voor te blijven, kan daarmee ook het contact met lokale overheden én omwonenden sterk verbeteren.

Casestudies

Om tot deze gestructureerde aanpak te komen zijn twee casestudies en werksessies met de betrokken partijen uitgevoerd. Hierbij werd een historische analyse uitgevoerd op verschillende schaalniveaus en vergeleken met de gang van zaken binnen deze cases. Dit leidde, in combinatie met een inventarisatie van de relevante wet- en regelgeving en interne richtlijnen van Rijkswaterstaat tot een stappenplan. Het stappenplan, ‘vijf stappen naar succes’, is daarmee in goede samenwerking met de praktijk tot stand gekomen. De stappen vormen verschillende fases in het proces, waarbij het resultaat van de ene stap de basis vormt voor de volgende stap, en elke keer leidt tot een concreet (deel)resultaat.

Lessons Learned

Het resultaat is een handreiking die de regionale gebiedsonderdelen helpt bij het verder brengen van behoud, herstel en versterking van de cultuurhistorische waarden in de omgeving van gebouwd erfgoed door middel van een compact en overzichtelijk stappenplan. Het stappenplan volgt uit de opgedane kennis uit de inventarisatie van wet-en regelgeving, de analyse en praktijkervaringen uit de casestudies (de ‘lessons learned’ per casus) en de kennis en ervaringen van de betrokkenen in kernteam, klankbordgroep en de casussen.

Meer weten over dit project?

Marloes Bijlsma

Marloes Bijlsma

Loes van der Vegt

Loes van der Vegt

Wouter Kerkhof

Wouter Kerkhof